Nga Gabriella Colarusso
Media e famshme italiane, La Repubblica, ia ka kushtuar një artikull krijimit të shtetit bektashti në vendin tonë, duke e quajtur si një rrugë librale drejt Islamit.Komuniteti bektashian, i cili u persekutua nga Ataturku në Turqi dhe nga Hoxha në Shqipëri, ka një marrëdhënie të veçantë me kryeministrin Rama, i cili tani dëshiron t’i sigurojë një Seli të Shenjtë për të kombinuar fenë dhe demokracinë, thuhet në hyrje të artikullit, ndërsa më pas vijon si më poshtë.
Kupola e tempullit të madh, Odeonit, qëndron mes malit të Dajtit dhe blloqeve të Tiranës së vjetër komuniste. Përpara një Kurani disa shekullor, Baba Mondi u ofron vizitorëve të tij çaj, kafe dhe raki, alkool i Ballkanit, në atë që mund të bëhet shteti më i vogël në botë, një lloj “Vatikani mysliman”.
Kurani thotë: pini dhe hani çfarë të doni, por mos e teproni. E jona është feja e paqes dhe e përparimit”, buzëqesh i qetë ky ish-oficer i ushtrisë shqiptar, Edmond Brahimaj, 64 vjeç, besimtar mysliman i cili që nga viti 2011 ka qenë udhëheqës shpirtëror i bektashinjve, një komunitet sufi që ndërthur islamin me misticizmin dhe predikon një version liberal të fesë së Muhamedit: asnjë ndalim i pirjes së alkoolit, asnjë imponim për veshjen, barazi gjinore, po për divorc, jo për martesë të lidhur por pa kufizime”, feja e ndarë nga politika. Dhe njeriu në qendër: “Ai që njeh veten, njeh Zotin”.
Edi Rama, kryeministri histrion i listës shqiptare, tani kërkon t’i japë sovranitetin shtetëror urdhrit bektashi në ato hektarë tokë të kultivuar me livadhe, ullinj, ku dervishët vishen me të bardha ju mirëpresin me kureshtje, po dhe besnik dhe dy ditë në javë tërhiqen për ritualet e fshehta, ato të rezervuara vetëm për klerikët.
Avokatët e Ramës po punojnë për të përcaktuar projektin, Baba Mondi shprehet me kujdes: “Nuk do të jemi si Vatikani. Ne nuk do të kemi roje zvicerane apo ushtri, nuk duam të ngremë mure apo të vizatojmë kufij, ne duam njohje ligjore sepse tani për tani jemi thjesht një OJQ”.
“Do të thotë të jesh në gjendje të lëshosh pasaporta dhe të kesh një status diplomatik që i lejon bektashinjve të vendosin marrëdhënie autonome me vendet dhe komunitetet e tjera fetare. Me një fjalë: të ketë më shumë ndikim. Gjithmonë brenda kufijve të ligjit shqiptar”, sqaron Ana, me flokët e gjatë që i rrëshqiten mbi kostum të zi, taka të larta dhe pak. buzëkuq.
Ajo e përqafoi bektashizmin disa vite më parë, pas një periudhe të vështirë, dhe tani përfaqëson zërin e tij të ri në Bruksel: “Ne ndajmë vlera dhe parime të përbashkëta për të drejtat e njeriut me Evropën”.
I lindur në shekullin e 13-të, bektashizmi ishte feja e elitës ushtarake osmane, e përhapur në të gjithë Azinë Perëndimore. Kur Ataturku themeloi Republikën laike të Turqisë, në fillim të shekullit të njëzetë, bektashinjtë ikën në Shqipëri, duke marrë pjesë në “pranverën shqiptare”, në rezistencën kundër perandorisë: nëpër manastiret e tyre, tege, qarkullonin fshehurazi librat të shkollës në gjuhën shqipe.
Projekti është pjesë e planit të përgjithshëm të modernizimit të vendit, për ta bërë atë një lloj Dubai të ndaluar të Ballkanit.
Vetë teqeja u dha strehë hebrenjve: në fund të Luftës së Dytë Botërore, Shqipëria ishte një nga vendet e pakta evropiane me një komunitet hebre më të madh se ai që priste para konfliktit. Me komunizmin erdhi nata: në kohën e diktaturës së Enver Hoxhës, bektashinjtë u ndaluan dhe u persekutuan, u sekuestruan pronat, u shkatërruan teqeja, por ata rezistuan në mënyrë klandestine.
Drita e muzgut hyn nga dritaret e tempullit, dymbëdhjetë si dymbëdhjetë hoxhallarët. I mbështjellë me pelerinën jeshile, mjekrën e gjatë që dëshmon për shkëputjen e tij nga gjërat e kësaj bote, Baba Mondi duket se i kthehet me dhimbje asaj të shkuare: “Jemi lutur në fshehtësi, duke i maskuar mbledhjet si ditëlindje apo festa fëmijësh dhe kështu i kemi ruajtur traditat.” Gjon Pali II ishte Papa i parë që kaloi kufijtë e Shqipërisë pas rënies së regjimit të fundit stalinist në Evropë.
“Ai tha se po të mos kishte pasur bektashi nuk do të kishte mbetur asnjë shqiptar”, kujton kleriku që ka një ide të saktë të islamit politik: “Nëse feja përzihet me politikën dhe biznesin, nuk është më fe. Po, është fuqi.”
Sot llogaritet se 5 deri në 10% e popullsisë shqiptare janë bektashi. Propozimi i Ramës ka marrë mbështetje, edhe nëse disa e kanë cilësuar si një tjetër marifet publicitar të kryeministrit dhe disa të tjerë kanë ngritur pakënaqësi: si përfaqësuesit e komunitetit sunit.
