“Senduku i Shqiponjës Dykrenare”
(sqarim: Legjenda që do lexoni më poshtë është krijimtari e pa mbështetur në histori dokumentare, për të plotësuar mungesën e informacionit për këtë fragment druri (foto e postuar më poshtë) që është ekspozuar në Muzeun e Pogradecit.
Muzeu vendosi ta ekspozojë në vitin 2023, si një objekt të veçantë që do të ngjallte interes te vizitorët. Nuk dihet prejardhja e saj, nuk ka një datë historike. Relikja është pjesa ballore e një sënduku )
* Jeni të ftuar të jepni mendimin tuaj për shpjegimin e figurave në këtë relike.
NJË LEGJENDË E LASHTËSISË ILIRE
Në kohët e mugëta, kur toka dhe qielli flisnin ende me njëri-tjetrin dhe orët e natës numëroheshin me ulërima kafshësh, lindi në viset pranë liqenit të lashtë një vajzë e zgjedhur nga perënditë, Enkelejda.
Thuhej se Enkeljda lindi kur yjet e Dyshes u bashkuan mbi malin e Thatë dhe përmbi qiellin u duk shenja e dy shqiponjave që rrotulloheshin në harmoni të përjetshme. Ato ishin dërguese të një profecie të lashtë ilire, që fliste për ardhjen e ruajtëses së Shpirtit të Fisit.
Kur erdhi koha, mjeshtrit e pyjeve, njerëz që nuk flisnin me gojë, por me gdhendje, i sollën një senduk prej druri të malit Pellazg. Mbi të, në mes të spiraleve të kohës dhe luleve të jetës, ata pikturuan Shqiponjën Dykrenare – simbolin e dualitetit të botës: drita dhe hija, burrëria dhe urtësia, lufta dhe paqja.
Një natë, kur errësira nisi të mbulojë fushat e lindjes dhe përbindëshat e humnerës u ngritën nga shpellat, u shfaq Dragobi i Shtegut të Zi, kalorës i stuhive, mbartës i kujtimeve të humbura të popullit. Ai e pa Enkelejden dhe njohu në të dritën që do të shpëtonte botën.
Ai i dha sendukun, por jo për ta hapur. Sepse brenda tij nuk kishte as ar, as stoli, por Frymën e Shqiponjës, thelbin e qëndresës ilire. Ai mund të hapej vetëm kur besimi dhe dashuria të ishin më të forta se frika.
Kur ndodhi përmbytja e madhe dhe toka nisi të harrojë emrin e vet, Enkelejda dhe Dragobi bashkuan duart dhe e hapën sendukun. Prej tij doli një flakë blu, dhe shqiponja dykrenare u ngrit në qiell, duke përplasur krahët dhe duke ndarë errësirën nga drita.
Që atëherë, çdo senduk i gdhendur nga bijtë e pyllit, çdo vajzë që ruan nderin e shtëpisë, çdo shpirt që nuk përkulet, mban në vetvete një copëz të asaj shqiponje.
***
Postimi ka për qëllim të nxisë qytetarët, turistët që ta shikojnë Muzeun e qytetit si një atraksion të qytetit në këtë sezon veror, por edhe më gjërë.
Faleminderit Froseda Angjellari Tola , Drejtore e Muzeut Pogradec, për sqarimin e vazhdueshëm dhe punën e palodhur.
