Përshëndetje,
Unë jam Ardjani nga Tirana. Në muajin korrik 2024 kam dëgjuar se rivlerësimi i pasurive të paluajtshme do të realizohet në muajin shtator të këtij viti dhe se kjo do të jetë hera e fundit që do të zhvillohet një proces i tillë. Kam disa pyetje për avokatin Alban Duraj, të cilat mund t’i drejtoni:
- Çfarë është rivlerësimi i pronave të paluajtshme?
- Kur do të fillojë ky proces dhe sa do të zgjasë?
- Si realizohet procesi i rivlerësimit të pronave të paluajtshme?
Faleminderit për ndihmën tuaj.
Me respekt,
Ardjani
**Përgjigje:**
Përshëndetje Z. Ardjan,
Ju falenderoj për pyetjen, pasi kjo është një temë që ka nevojë për informacion edhe për qytetarë të tjerë.
Çfarë është rivlerësimi i pronave të paluajtshme?
Rivlerësimi i pronave të paluajtshme është një proces nëpërmjet të cilit vlerësohet nga e para ose rishikohet vlera e tregut të një prone të paluajtshme, si ndonjë pronë të patundshme, truall, apartament, shtëpi, etj. Ky proces është i rëndësishëm për disa arsye dhe ndihmon në përditësimin e të dhënave që lidhen me pasuritë e paluajtshme. Ja disa nga aspektet kryesore të rivlerësimit:
- Përditësimi i Vlerës së Tregut: Rivlerësimi ndihmon në përcaktimin e vlerës aktuale të tregut të një prone, duke reflektuar ndryshimet në kushte ekonomike, zhvillime të reja në zonë, dhe lëvizjet në tregun e pasurive të paluajtshme.
- Taksimi dhe Detyrimet Financiare: Një rivlerësim i ri mund të ndikojë në taksat që paguhen për pasurinë e paluajtshme. Një vlerësim më i lartë mund të çojë në rritjen e detyrimeve tatimore, ndërsa një vlerësim më i ulët mund të ulë këto detyrime.
- Përditësimi i Regjistrave: Rivlerësimi mund të ndihmojë në përditësimin e regjistrave të pasurive të paluajtshme, duke siguruar që informacioni i regjistruar të jetë i saktë dhe në përputhje me gjendjen aktuale të pasurisë.
- Shkëmbimi dhe Transaksionet: Kur bëhet një rivlerësim, kjo ndihmon në përcaktimin e një çmimi të drejtë për blerje, shitje ose qira të pronës, duke siguruar që palët e përfshira në transaksion të kenë një ide të qartë mbi vlerën reale të pronës.
- Përmirësimi i Planifikimit Urban: Rivlerësimi mund të ndihmojë në planifikimin dhe zhvillimin urban duke dhënë një pasqyrë të saktë mbi vlerën e pronave në një zonë të caktuar.
- Vlerësimi i Investimeve: Nëse dikush ka investuar në ndërtimin ose përmirësimin e një prone, rivlerësimi mund të ndihmojë në përcaktimin e ndikimit të këtyre investimeve në vlerën e përgjithshme të pronës.
Për të realizuar rivlerësimin, zakonisht angazhohen ekspertë të specializuar për të kryer këtë procedurë. Ky proces ndihmon në mbajtjen e të dhënave të pasurive të paluajtshme në përputhje me realitetin e tregut dhe ndihmon në vendimmarrjen e informuar lidhur me këto pasuri.
Kur do të fillojë ky proces dhe sa do të zgjasë?
Projektligji për ndryshimet ligjore është propozuar në Kuvend nga deputetja Znj. Blerina Gjylameti, por deri tani nuk është miratuar nga ana e Kuvendit.
Në një deklaratë për mediat më 17 korrik 2024, Kryeministri Z. Edi Rama ka deklaruar se: “Sa i përket procesit të rivlerësimit të pasurive, ne e kemi bërë këtë proces dy herë. Ky nuk është një proces që mund të bëhet rregullisht, pasi në thelb kjo është një amnisti. Dhe jo vetëm është një amnisti, por ka një kosto të rëndësishme për buxhetin e shtetit, pasi në momentin që bëhet rivlerësimi shmanget tatimi 15% për shitjet në vijim. Duke qenë se rivlerësimi është bërë bazuar në faktin që nuk ishin referencat e reja, sot me referencat e reja mund t’ju japim absolutisht të drejtë qytetarëve të kenë një shans të fundit për këtë. Është e rëndësishme të bëjmë një punë që kemi nisur për referencat e reja në qytetet e tjera. Sot minimalisht vija bregdetare nuk është më me ato çmime reference që kanë qenë në të shkuarën. Do të konkludojmë besoj brenda 45 ditëve të ardhshme këtë. Do të ndërtojmë një proces që rivlerësimi të jetë i hapur 1 vit, fund shtatori me fund shtatori dhe ndërkohë duhet të jetë e qartë dhe diçka tjetër, rivlerësimi i parë është bërë me 1%, i dyti me 3% i treti dhe i fundit me 5%. Bashkitë ku ka më shumë kërkesë të komunikojnë me banorët që kjo është e fundit, prandaj është e rëndësishme që të mos e lënë këtë shans, pasi pastaj do të kenë një barrë shumë më të madhe. Buxheti i shtetit humbet një sasi të konsiderueshme, por nga ana tjetër na intereson formalizimi i pasurisë në territor.”
Si realizohet procesi i rivlerësimit të pronave të paluajtshme?
Pronari duhet të paraqesë një kërkesë për rivlerësim nëpërmjet platformës e-Albania në autoritetin kompetent, që është Agjencia Shtetërore e Kadastrës.
Për ata që duan të rrisin vlerën e pronës në bazë të çmimit referencës të përcaktuar me Vendim të Këshillit të Ministrave, llogaritjet i kryejnë specialistët e Agjencisë Shtetërore të Kadastrës.
Pronarët që duan të nxjerrin vlerën reale të pronës së tyre, e cila mund të jetë mbi çmimin e referencës për zonën ku ndodhet prona, duhet të realizojnë një akt ekspertimi me një vlerësues të licencuar ose një ekspert të pasurive të paluajtshme. Ky ekspert do të vizitojë pronën dhe do të bëjë një analizë të detajuar për të përcaktuar vlerën aktuale të pronës.
Për procesin e rivlerësimit, do të kërkohen dokumente të ndryshme si akti i pronës, dokumente të tjera ligjore dhe informacion për përdorimin aktual dhe historik të pronës.
Pas përfundimit të vlerësimit, do të përgatitet një raport që përshkruan vlerën e re të pronës. Ky raport mund të përfshijë rekomandime për ndryshime të mundshme në vlerën tatimore apo në regjistrat e pronësisë.
Për çdo paqartësi lidhur me procesin e rivlerësimit, mund të më kontaktoni nëpërmjet: E-mail: info@durajlegalservices.com ose Cel: +355692737706.
Faleminderit!
